Đất mặn: Giảm độ mặn bằng cách dùng nước ngọt không có muối là tốt nhất, bởi vị lúa có bộ rễ nông nên chỉ cần rửa tầng đất mặt 0 – 20 cm. Để giảm độ mặn cho đất thì phải dùng nước tưới có độ dẫn điện nhỏ hơn 0,5dS/m.
Đất nhiều Natri: Bón thạch cao (CaSO4) để làm giảm sự bão hòa Natri của đất.
Phun Kali qua lá ở giai đoạn cuối đẻ nhánh và phân hóa đòng, đặc biệt các giống chịu mặn kém.
Triệu chứng
Ngọn lá màu trắng, sinh trưởng bị còi cọc và không đều.
Ngọn của các lá bị ảnh hưởng có màu trắng và các đám loang lổ do bệnh úa vàng xuất hiện trên một vài lá. Đất bị mặn dẫn đến lúa sinh trưởng còi cọc, đẻ nhánh giảm. Sinh trưởng ngoài đồng ruộng rất không đều. Biểu hiện này xuất hiện ở lá đầu sau đó lá thứ hai tiếp theo là các lá đang sinh trưởng.
Lúa chịu được độ mặn hơn lúc nảy mầm nhưng cây có thể bị ảnh hưởng lúc cấy, mạ non và giai đoạn trổ bông.
Mặn hoặc nhiều Natri có thể đồng hành với thiếu Lân, thiếu Kẽm, thiếu Sắt hoặc ngộ độc Bo.
Nguyên nhân
Sự sinh trưởng của cây trên đất mặn chủ yếu bị ảnh hưởng bởi lượng các muối hòa tan cao (NaCl) gây ra ngộ độc ion, mất cân bằng ion và cân bằng nước bị suy yếu.
Trên các loại đất nhiều natri, sinh trưởng của cây chủ yếu bị ảnh hưởng bởi pH và nồng độ HCO3cao. Những nguyên nhân chính gây mặn là:
Tưới nước kém hoặc tưới nước không đủ trong từng mùa vụ/ năm mà có lượng mưa thấp.
Bốc hơi cao.
Độ mặn nước ngầm tăng.
Sự xâm nhập của nước biển ở các vùng ven biển.
Đất xảy ra mặn: Đất mặn ven biển; đất phèn mặn (đồng bằng sông Cửu Long), đất nhiều Natri.
Biện pháp phòng ngừa
Giống: Trồng các giống chịu mặn.
Quản lý nước: Ngâm ruộng 2 – 4 tuần trước khi trồng. Không sử dụng nước tưới có nhiều natri hoặc không để lẫn nước tưới không có và có nhiều natri. Rửa mặn sau khi trồng định kỳ. Dự trữ nước mưa để tưới cho cây mùa khô (xây dựng các hồ chứa). Ở vùng ven biển ngăn ngừa sự thâm nhập của nước mặn.
Quản lý phân bón: Bón Kẽm (Zn) (5 – 10 kg Zn/ha) để làm giảm sự thiếu Kẽm. Bón đủ N, P và K. Bón Kali rất quan trọng vì sẽ cải thiện tỷ lệ K:Na, K:M và K:Ca trong cây trồng.
Bón thúc sunfat amon như là nguồn Đạm trong giai đoạn sinh trưởng tới hạn của cây (Bón lót Đạm trên đất mặn và đất mặn nhiều natri hiệu quả ít hơn). Trong đất có nhiều natri, thay Natri bằng Canxi (bón thạch cao) có thể giảm lượng Lân hữu hiệu và tăng nhu cầu Lân.
Quản lý chất hữu cơ: Bổ sung chất hữu cơ giúp cải tạo đất nhiều natri nhờ tăng lượng CO2 và giảm pH. Bón rơm rạ để tái tạo Lân. Bón phân chuồng cho đất.