Nhổ bỏ và đem tiêu hủy cây bị bệnh nặng.
Khô đầu lá-bướu rễ
Nấm
Triệu chứng
Tuyến trùng gây hại trên củ cà rốt, làm củ biến dạng như sau:
Củ chỉa: Tuyến trùng tấn công bộ rễ khiến điểm sinh trưởng của chóp rễ chính bị tổn thương làm cho củ phát triển có nhiều nhánh phụ chẻ đôi, chẻ ba. Màu sắc củ không bình thường.
Củ mọc lông: Trên trục của củ xuất hiện nhiều rễ phụ dài, xếp thành hàng hoặc mọc dài tạo thành búi bất thường.
Củ sần sùi, u sưng: Củ phát triển không bình thường, trên củ xuất hiện nhiều u sưng với các kích thước khác nhau từ nhỏ đến lớn hoặc trên trục của củ phát triển không đều, củ trở sần sùi, màu sắc nhạt và tối hơn.
Củ nứt: Các vết nứt có thể xuất hiện ngay ở phần tiếp giáp với gốc cây và kéo dài theo trục của củ đến tận chóp củ để lộ ra phần lõi củ, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất cũng như chất lượng củ cà rốt.
Củ có dạng hạt đeo trên rễ: Trên củ xuất hiện nhiều rễ phụ dài. Trên các rễ phụ có các hạt nhỏ tròn với đường kính khác nhau từ 0.5 – 1.5 mm tùy theo số lượng tuyến trùng kí sinh. Các rễ phụ mọc nhiều, mật độ tuyến trùng ký sinh lớn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới tốc độ phát triển của củ.
Nguyên nhân
Tuyến trùng Meloidogyne sp. là loại tuyến trùng nội ký sinh không di động, chúng đào những đường vào trong rễ để hút dinh dưỡng và không di chuyển ra khỏi rễ. Sau khi xâm nhập vào rễ, con cái trưởng thành phát triển mạnh to phồng lên, đẻ hàng loạt trứng ngay bên ngoài rễ hoặc dưới rễ.
Tuyến trùng Pratylenchus sp. là loài tuyến trùng nội kí sinh di động. Trước khi xâm nhập tuyến trùng thường tập trung ở bề mặt rễ và dùng kim hút tấn công các tế bào của rễ nhỏ sau đó tiết men tiêu hóa hòa tan các chất trong tế bào để dinh dưỡng. Sau khi xâm nhập vào trong rễ chúng có thể sinh sản nhanh và tăng số lượng kí sinh lên rất lớn. Tất cả các dạng ấu trùng và trưởng thành đều có khả năng xâm nhập vào trong rễ. Chúng có thể đi ra khỏi mô thực vật vào bất kỳ lúc nào, sống một thời gian trong đất và tìm đến vật chủ mới.
Tuyến trùng cái trong mùa sinh sản thường đẻ mỗi ngày 1 trứng. Vòng đời thường kéo dài từ 6 – 8 tuần. Pratylenchus sp.thích nghi với đất cát pha, ở đất có độ ẩm thấp một vài loài có thể tồn tại trong thời gian trên 1 năm. Loài tuyến trùng này thường gây các triệu chứng củ chỉa, củ nứt trên cà rốt.
Tàn dư cây bệnh không được tập trung tiêu hủy là nguồn bệnh lây lan.
Trồng cà rốt liên tục qua nhiều vụ.
Lây lan theo dụng cụ lao động như máy cày, máy nông cụ, giày, ủng trong quá trình lao động, do gia súc.
Phạm vi ký chủ của tuyến trùng rộng. Ngoài cà rốt, tuyến trùng còn xuất hiện nhiều trên đất trồng cây họ thập tự, cây cà chua, ớt…
Biện pháp phòng ngừa
Xử lý hạt giống bằng nước nóng 3 sôi 2 lạnh ngâm trong vòng 45 phút sau đó vớt ra hong khô và đem gieo.
Chọn đất có cấu tượng nhẹ, thoát nước tốt.
Thu gom toàn bộ tàn dư cây bệnh trên vườn đem tiêu hủy trước khi làm đất. Vệ sinh dụng cụ lao động khi chuyển từ vườn này qua vườn khác.
Đất trồng cà rốt có thể luân canh với một số cây trồng ít nhiễm tuyến trùng như rau dền.
Việc cày xới đất kỹ nhất là trong điều kiện thời tiết khô hanh sẽ làm cho trứng và ấu trùng dễ bị tiêu diệt do đó làm giảm mật độ tuyến trùng trong đất.
