Dùng bẫy pheromone để dự báo trước sự đẻ trứng của sâu ăn tạp.
Hàng ngày theo dõi dự báo sự phát triển của sâu qua bẫy pheromone, thường xuyên ngắt bỏ ổ trứng và diệt sâu non trên những ruộng dẫn dụ.
Sử dụng bẫy bả chua ngọt tỷ lệ: 4 phần mật (đường) trộn với 4 phần dấm, 1 phần rượu và 1 phần nước, khuấy kỹ để dung dịch tan đều. Cho vào can nhựa, xô nhựa… đậy kín, chờ 3 – 4 ngày sau, khi thấy dung dịch bốc mùi chua ngọt thì trộn thêm thuốc trừ sâu.
Liều lượng cứ 1 lít bả chua ngọt cho 1 gói thuốc trừ sâu Actara 25WG (gói 1 gr), khuấy đều hỗn hợp là đem ra sử dụng được. Sử dụng hộp nhựa đựng bẫy trên thành đục các lỗ tròn có đường kính 2 – 3 cm dùng lượng từ 0,10 – 0,15 lít bả chua ngọt đặt ở ngoài ruộng vào buổi tối nơi thoáng gió có độ cao 1 m so với mặt đất, từ 3 – 5 bẫy/sào hoặc có thể sử dụng bùi nhùi bằng rơm nhúng bả sau đó cắm trên ruộng.
Triệu chứng
Sâu tuổi 1 – 2 chỉ ăn gặm phần diệp lục của lá và chừa lại lớp biểu bì trắng, từ tuổi 3 trở đi sâu ăn phá mạnh cắn thủng lá và gân lá.
Khi mật độ sâu cao có thể làm cho lá rụng nhanh. Tuy nhiên sự gây hại thường không nghiêm trọng lắm do khả năng tự đền bù của cây.
Ở tuổi lớn khi thiếu thức ăn, sâu còn tập quán ăn thịt lẫn nhau và không những ăn phá lá cây mà còn ăn trụi cả thân cây.
Nhận biết sâu hại
Ngài (bướm trưởng thành): Có chiều dài thân khoảng 20 – 25 mm, sải cánh rộng từ 35 – 45 mm. Cánh trước màu nâu vàng, giữa cánh có vân trắng, cánh sau màu trắng óng ánh. Bướm có đời sống trung bình từ 1 – 2 tuần tuỳ điều kiện thức ăn.
Trứng: Trứng có hình bán cầu, đường kính từ 0,4 – 0,5 mm.
Trứng đẻ thành ổ trên lá. Bề mặt trứng có những đường khía dọc từ đỉnh trứng xuống đến đáy và bị cắt ngang bởi những đường khía ngang tạo thành những ô nhỏ.
Giai đoạn trứng thường kéo dài từ 3 – 7 ngày.
Ấu trùng (sâu non): Nếu điều kiện thuận lợi sâu có thể dài từ 35 – 53 mm, hình ống tròn. Sâu tuổi nhỏ có màu xanh lục, càng lớn sâu chuyển dần thành màu nâu đậm.
Trên cơ thể có một sọc vàng sáng chạy ở hai bên hông từ đốt thứ nhất đến đốt thứ tám của bụng, mỗi đốt có một chấm đen rõ nhưng hai chấm đen ở đốt thứ nhất to nhất.
Giai đoạn sâu non thường kéo dài từ 12 – 27 ngày.
Nhộng: Giai đoạn nhộng thường kéo dài từ 8 – 10 ngày.
Nhộng kích thước dài từ 18 – 20 mm. Nhộng sâu ăn tạp có màu xanh đọt chuối, rất mềm ngay khi mới được hình thành, sau đó chuyển dần sang màu vàng xanh, cuối cùng có màu nâu, thân cứng dần và có màu nâu đỏ, cuối bụng có một đôi gai ngắn.
Khi sắp vũ hoá, nhộng có màu nâu đen, các đốt cuối của nhộng có thể cử động được.
Vòng đời sâu khoang kéo dài từ 25 – 48 ngày.
Nguyên nhân
Sâu ăn tạp có mặt quanh năm trên vườn. Sâu cắn phá mạnh vào lúc sáng sớm nhưng khi có ánh nắng sâu chui xuống dưới tán lá để ẩn nắp. Chiều mát sâu bắt đầu hoạt động trở lại và phá hại suốt đêm.
Khi đẫy sức sâu chui xuống đất làm thành một khoang và nằm yên trong đó hoá nhộng, sau khoảng 10 ngày thì vũ hoá.
Bướm thường vũ hoá vào buổi chiều và bay ra hoạt động vào lúc vừa tối, ban ngày bướm đậu ở mặt sau lá hoặc trong các bụi cỏ.
Bướm hoạt động từ tối đến nửa đêm, có thể bay xa đến vài chục mét và cao đến 6 – 7 m, có xu tính với mùi chua ngọt và ánh sáng bước sóng ngắn.
Sau khi vũ hoá vài giờ, bướm có thể bắt cặp và 1 ngày sau đó có thể đẻ trứng.
Biện pháp phòng ngừa
* Biện pháp canh tác kỹ thuật
Vệ sinh vườn sau thu hoạch.
Đất trước khi trồng cần phải được cày, phơi và xử lý thuốc trừ sâu hoặc cho ruộng ngập nước 2 – 3 ngày để diệt nhộng, sâu non có trong đất.
Trồng ở mật độ thích hợp.
Thường xuyên kiểm tra vườn.
* Biện pháp sinh học
Hạn chế phun thuốc để bảo tồn các loài thiên địch thường xuất hiện trên vườn như nhện, bọ rùa, ong kí sinh.
Sâu khoang thường bị 4 nhóm ký sinh sau: côn trùng ký sinh (Ong thuộc họ Braconidae và ruồi thuộc họ Tachinidae ), nấm ký sinh (Beauveria sp. và Nomureasp. ), siêu vi khuẩn gây bệnh VPV, vi khuẩn và Microsporidia.
