Mùa thu ở miền Bắc và nhiều vùng khí hậu nhiệt đới ẩm tại Việt Nam thường có thời tiết se lạnh, độ ẩm cao, mưa nắng thất thường. Đây là điều kiện lý tưởng để các loại nấm bệnh tấn công cây cảnh. Người chơi cây cảnh, bonsai, hoa kiểng… thường gặp tình trạng lá vàng, đốm lá, thối gốc, mốc trắng phủ trên thân, khiến cây chậm phát triển, thậm chí chết nhanh nếu không xử lý kịp thời.
Trong bài viết này, hãy cùng mobiAgri tìm hiểu những bệnh nấm phổ biến nhất trên cây cảnh vào mùa thu, dấu hiệu nhận biết sớm và cách phòng ngừa – xử lý hiệu quả, giúp cây luôn xanh tốt, bền đẹp quanh năm.
Nội dung bài viết
Vì sao cây cảnh dễ bị nấm bệnh vào mùa thu?
Mùa thu là giai đoạn chuyển mùa, cây cảnh chịu tác động mạnh từ thời tiết. Có 3 nguyên nhân chính khiến nấm bệnh dễ bùng phát:
1. Độ ẩm không khí cao
Ban ngày có nắng nhẹ, ban đêm nhiệt độ hạ thấp, sương mù xuất hiện → đất và lá cây thường xuyên ẩm ướt.
Đây là môi trường lý tưởng để bào tử nấm phát triển và lây lan.
2. Mưa rào xen kẽ
Những trận mưa bất chợt khiến đất trong chậu ứ nước.
Nếu chậu thoát nước kém, bộ rễ cây cảnh bị “ngộp thở” → tạo điều kiện cho nấm gây thối rễ.
3. Giảm ánh sáng, chênh lệch nhiệt độ ngày đêm
Cây không quang hợp đủ, sức đề kháng suy giảm.
Những loại nấm như phấn trắng, mốc đen, đốm lá dễ dàng xâm nhập.
Top bệnh nấm thường gặp trên cây cảnh mùa thu
1. Bệnh đốm lá
Dấu hiệu nhận biết:
Trên lá xuất hiện những chấm nhỏ màu vàng, nâu hoặc đen.
Vết bệnh lan rộng dần, tạo thành mảng cháy xém.
Lá vàng và rụng sớm, cây yếu đi nhanh chóng.
Nguyên nhân:
Do nhiều loại nấm như Cercospora, Alternaria, Colletotrichum.
Thời tiết ẩm, nhiều sương mù, cây trồng trong không gian kín gió.
Cách phòng trị:
Tỉa bỏ lá bệnh, giữ khoảng cách thông thoáng giữa các chậu cây.
Sử dụng chế phẩm sinh học chứa Trichoderma, Bacillus subtilis để phòng ngừa.
Trường hợp nặng có thể dùng thuốc gốc đồng hoặc các sản phẩm đặc trị nấm lá.
2. Bệnh phấn trắng
Dấu hiệu nhận biết:
Bề mặt lá, thân, nụ hoa bị phủ lớp bột trắng mịn như bụi phấn.
Lá xoăn, biến dạng, hoa nở kém.
Nguyên nhân:
Do nấm Oidium, Erysiphe.
Thường gặp ở hoa hồng, dạ yến thảo, lan, cúc vào mùa thu khi không khí ẩm.
Cách phòng trị:
Trồng cây nơi có ánh sáng tốt, tránh ẩm độ quá cao.
Dùng dung dịch sữa tươi pha loãng (1:10) hoặc nước gừng, tỏi phun lên lá để ức chế nấm.
Khi bệnh nặng có thể dùng thuốc chứa hoạt chất lưu huỳnh hoặc nano bạc.
3. Bệnh mốc đen
Dấu hiệu nhận biết:
Trên lá xuất hiện lớp mốc đen như phủ bụi than.
Không trực tiếp làm lá chết nhưng cản trở quang hợp, cây chậm phát triển.
Nguyên nhân:
Phát sinh từ dịch ngọt của rệp sáp, rầy mềm, bọ trĩ tiết ra → nấm bồ hóng bám vào.
Cách phòng trị:
Vệ sinh lá cây bằng khăn ẩm, rửa sạch lớp mốc.
Diệt trừ rệp sáp, rầy mềm – nguồn gốc gây mốc đen.
Bổ sung phân bón lá giúp cây tăng sức đề kháng.
4. Bệnh thối gốc, thối rễ do nấm
Dấu hiệu nhận biết:
Lá héo rũ, gốc nhũn, có mùi hôi.
Rễ chuyển màu nâu đen, thối nhũn.
Nguyên nhân:
Nấm Pythium, Phytophthora, Fusarium.
Đất trồng giữ nước lâu, thoát nước kém, mưa kéo dài.
Cách phòng trị:
Dùng chậu thoát nước tốt, trộn giá thể với xơ dừa, perlite, trấu hun.
Định kỳ bón chế phẩm Trichoderma để khống chế nấm hại.
Khi cây bị nặng cần thay giá thể mới, cắt bỏ rễ thối, xử lý bằng thuốc đặc trị.
5. Nấm mốc xanh, mốc trắng trên giá thể
Dấu hiệu:
Trên bề mặt đất/chậu xuất hiện lớp mốc xanh, trắng.
Không trực tiếp làm chết cây nhưng khiến giá thể nhanh hỏng, giảm oxy cho rễ.
Nguyên nhân:
Giá thể hữu cơ, giàu dinh dưỡng, lại ẩm ướt kéo dài.
Cách phòng trị:
Phơi đất trước khi trồng, trộn vôi bột hoặc Trichoderma.
Đặt chậu nơi có nắng nhẹ, không để đất ẩm liên tục.
XEM THÊM:
Mẹo phòng ngừa bệnh nấm cho cây cảnh vào mùa thu
Quản lý độ ẩm hợp lý
Tưới vừa đủ, tránh để nước đọng trong chậu.
Đặt cây nơi có ánh sáng, gió lưu thông.
Sử dụng giá thể và chậu thoát nước tốt
Ưu tiên giá thể tơi xốp: đất trộn trấu hun, than bùn, perlite.
Kiểm tra lỗ thoát nước ở đáy chậu thường xuyên.
Tăng cường sức đề kháng cho cây
Bón phân cân đối NPK, bổ sung canxi, magie, kẽm.
Sử dụng phân bón lá sinh học, humic, amino acid để cây khỏe, ít nhiễm bệnh.
Vệ sinh và chăm sóc định kỳ
Cắt bỏ lá già, lá bệnh, tiêu hủy để tránh lây lan.
Lau rửa lá bụi bẩn, phun phòng bằng dịch chiết tỏi, gừng, quế.
Chủ động theo dõi dự báo thời tiết
Vào những ngày mưa kéo dài, độ ẩm cao, nên giảm tưới và tăng cường biện pháp phòng nấm.
Có thể sử dụng các ứng dụng dự báo thời tiết nông nghiệp để theo dõi sát.
Mùa thu là thời điểm cây cảnh dễ mắc phải nhiều bệnh nấm nguy hiểm như đốm lá, phấn trắng, mốc đen, thối rễ. Tuy nhiên, nếu người chơi nắm rõ dấu hiệu nhận biết, áp dụng biện pháp phòng ngừa khoa học, cây vẫn sẽ xanh tốt, khỏe mạnh, khoe dáng đẹp quanh năm.
Hãy nhớ rằng, phòng bệnh hơn chữa bệnh: giữ môi trường thông thoáng, thoát nước tốt và chăm sóc đúng cách sẽ giúp cây cảnh vượt qua mùa thu – mùa “thử thách” lớn nhất trong năm.
