Húng chanh (tên khoa học: Plectranthus amboinicus) thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae) có nguồn gốc từ Nam Phi, Đông Phi và phía bắc Kenya và hiện được trồng rộng rãi ở nhiều nước và khắp Việt Nam. Cây húng chanh còn có các tên gọi khác như cây tần dày, dương tửu tô, rau thơm lông hay rau thơm lùn, là một loại thảo dược được sử dụng trong y học truyền thống để điều trị các bệnh về đường hô hấp, ho, sốt, cảm cúm, dị ứng và nhiều bệnh khác. Không quá khó để có thể trồng được cây húng chanh tươi tốt, nguồn dược liệu sử dụng quanh năm. Hãy cùng mobiAgri tìm hiểu cách trồng cây húng chanh và chăm sóc đơn giản, để có được những cây xanh tốt.
Nội dung bài viết
Đặc điểm và công dụng của cây húng chanh
Húng chanh là một loại rau gia vị có vị thơm tương đồng với húng láng, nhưng còn có thêm hương vị của lá chanh. Thường được sử dụng để ăn sống cùng với các loại rau sống khác hoặc được hấp với quất mật ong để giúp trẻ nhỏ chữa ho cảm.
Húng chanh có rễ phụ mọc từ các mắt đốt của thân và nhánh. Đây là loài cây thân thảo, sống lâu năm, cao 20–50 cm. Phần thân sát gốc hoá gỗ, có chiều cao khoảng từ 30 – 60 cm và trên thân có nhiều mắt đốt. Lá húng chanh mọc đối xứng, có hình dạng trứng hoặc bầu dục, gân lá giống như mạng lông chim, mép lá có răng cưa. Húng chanh chỉ có hoa màu tím đỏ và ít kết quả. Thường được trồng bằng đoạn cành theo phương pháp sinh sản vô tính.
Cây húng chanh thường được sử dụng trong y học dân gian của nhiều quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Trung Quốc và Nhật Bản, với nhiều tác dụng khác nhau đối với sức khỏe con người, như sau:
- Giúp điều hòa huyết áp và hỗ trợ làm bền thành mạch máu.
- Hỗ trợ quá trình giảm cân bằng cách tăng cường hoạt động tiêu hóa và ngăn ngừa tình trạng bất lợi.
- Cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách giảm huyết áp và hỗ trợ điều trị mạch máu.
- Được sử dụng trong các bài thuốc truyền thống để chữa ho, viêm họng, khản tiếng, cảm lạnh, đau đầu và miệng đắng.
Chuẩn bị trước khi trồng húng chanh
Đất trồng: Cây húng chanh không yêu cầu đất đặc biệt và có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, khi trồng trong chậu, đất cần được bổ sung đủ dinh dưỡng, thoát nước tốt và có cấu trúc xốp. Bạn có thể tự tạo ra một loại đất giàu dinh dưỡng, phù hợp để trồng cây húng chanh bằng cách trộn các vật liệu hữu cơ như xơ dừa, tro trấu, đất vườn hoặc mùn hữu cơ cùng với phân chuồng. Nếu không muốn tự trộn, bạn có thể sử dụng các sản phẩm đất trồng trộn sẵn có bán trên thị trường.
Dụng cụ trồng: Bạn có thể trồng trực tiếp ra đất vườn, tuy nhiên nếu bị giới hạn về diện tích có thể tận dụng thùng xốp, chậu đất để trồng cây. Yêu cầu các dụng cụ trồng phải có lỗ thoát nước.
Giống trồng: Giâm cành là phương pháp nhân giống phổ biến để trồng húng chanh. Chọn những cành khỏe mạnh, mập mạp không mang mầm bệnh, có độ dài từ 20 – 25cm.
Các cách trồng cây húng chanh
Hướng dẫn trồng húng chanh bằng hạt
Bước 1: Ngâm và ủ hạt giống
Đầu tiên, bạn cần ngâm hạt giống trong nước ấm với tỉ lệ 3 lạnh : 2 sôi khoảng 4 – 6 tiếng. Sau đó, vớt ra và ủ trong một chiếc khăn ấm và ẩm khoảng 2 – 3 ngày. Khi đó, hạt sẽ nảy mầm và bạn có thể bắt đầu gieo.
Bước 2: Gieo hạt và tưới nước
Bạn cần chuẩn bị đất trồng và cho vào chậu hoặc thùng xốp có lỗ thoát nước. Tạo độ ẩm cho đất bằng cách đổ một ít nước vào, lưu ý không để đất quá ướt hoặc không đủ ẩm. Tạo lỗ sâu vừa đủ để gieo hạt húng chanh xuống, sau đó phủ một lớp đất mỏng lên vị trí vừa gieo.
Bước 3: Chăm sóc cây
Thường xuyên cung cấp nước để giữ ẩm cho đất và quan sát lỗ thoát nước. Đặt chậu hoặc thùng xốp ở vị trí không có ánh nắng trực tiếp cho đến khi cây có lá mầm nhỏ và hai lá non. Khi cây đã phát triển đủ, bạn có thể chuyển sang đặt nơi có ánh nắng tốt hơn để cây phát triển tốt hơn.
Hướng dẫn trồng húng chanh bằng cành
Cắt thân bánh tẻ thành đoạn dài 10-20cm. Nếu đoạn gần gốc bánh tẻ quá dài, có thể cắt ngắn xuống 10-15cm hoặc đặt cả thân bánh tẻ vào hố đã sẵn sàng. Đặt đoạn thân bánh tẻ trong hố với góc nghiêng khoảng 25-30 độ so với mặt đất. Sau đó, dùng đất bột pha trộn với phân chuồng 0,1-0,2kg trên mỗi gốc, bồi thêm đất xung quanh và nhẹ nhàng để đất bám vào gốc cây. Tưới nước nhẹ nhàng để giúp cây phát triển rễ nhanh chóng.
Chăm sóc húng chanh sau khi trồng
Sau khi trồng húng chanh, cần tưới nước liên tục trong những ngày đầu. Khi cây đã ra rễ mới (thường sau khoảng 15 ngày), cần tưới nước phân hoặc nước tiểu pha loãng theo tỷ lệ 1/100 – 1/150. Sau mỗi lần thu hái, cần sử dụng phân chuồng mục bón vào gốc với lượng từ 0,5 – 1 kg cho 1 mét vuông. Trong mùa đông, cần đặc biệt chú ý đến việc chống sương muối và bắt sâu cho cây húng. Húng chanh có lá thơm như lá chanh, vị cay nhẹ, tinh ấm và được sử dụng làm gia vị. Do có thể thu hái quanh năm, cần bón phân thường xuyên, đặc biệt là sau mỗi đợt thu hái.
Cây húng chanh không chỉ là một loại cây thảo dược quý giá trong y học, mà còn là một nguồn thực phẩm và gia vị tuyệt vời cho các món ăn. Cách trồng cây húng chanh khá đơn giản, bạn chỉ cần chuẩn bị một số đất mùn tốt, giống húng chanh và chăm sóc đúng cách, sẽ có được những bó lá thơm ngon và lành mạnh trong nhà của mình. Hãy thử trồng và tận hưởng những lợi ích mà cây húng chanh mang lại cho sức khỏe và cuộc sống của bạn.
