Nội dung bài viết
Tháng 9 – thời điểm bản lề cho vụ cà phê chính vụ
Tây Nguyên bước sang giữa tháng 9/2025, những đồi cà phê xanh mướt bắt đầu nhuộm sắc vàng đỏ của quả chín. Đây là thời điểm bà con nông dân háo hức nhất, bởi giá cà phê thu mua các vùng Tây Nguyên năm nay đang ở mức cao kỷ lục. Tuy nhiên, song hành với niềm vui ấy là nỗi lo về thời tiết thất thường: mưa muộn, nắng gắt xen kẽ, nấm bệnh dễ bùng phát và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cũng như chất lượng nhân.
mobiAgri cho rằng chăm sóc cà phê trước thu hoạch không chỉ quyết định sản lượng vụ này, mà còn ảnh hưởng đến sức cây và năng suất của cả vụ sau. Nếu chỉ tập trung vào thu hái mà bỏ quên giai đoạn chuẩn bị này, bà con có thể mất đi cơ hội vàng để vừa đạt chất lượng cao, vừa bán được giá tốt.
Đặc điểm sinh trưởng cà phê tháng 9 – giai đoạn cận thu hoạch
Tháng 9 là giai đoạn hạt cà phê đã gần như đạt độ cứng tối đa. Tuy nhiên, do mùa mưa năm nay về muộn và lại trùng với đợt quả chín, một số vườn bắt đầu xuất hiện hoa nở lác đác. Đây là tín hiệu cho thấy cây đang cùng lúc gánh hai nhiệm vụ nặng nề: nuôi dưỡng quả chín và chuẩn bị phân hóa mầm hoa cho vụ mới.
Nếu không có sự hỗ trợ dinh dưỡng hợp lý, cây sẽ nhanh chóng kiệt sức, dẫn đến quả chín không đồng đều, nhân kém chắc, thậm chí suy giảm sức khỏe cho vụ năm sau. Chính vì vậy, việc bón phân cho cà phê tháng 9 và phòng trừ sâu bệnh trở nên đặc biệt quan trọng.
Cách chăm sóc vườn cà phê theo từng tình trạng
Vườn khỏe mạnh, xanh tốt
Những vườn cà phê có lá dày, cành mập, cây tràn đầy sức sống thường đã được chăm sóc tốt từ trước. Nếu bà con đã bón phân vào cuối tháng 8 thì trong tháng 9 không cần bón thêm nữa.
Đến cuối tháng 9, bà con nên bổ sung NPK có hàm lượng Kali cao, ví dụ 16-8-21 hoặc 17-7-19. Kali lúc này đóng vai trò kép: giúp quả chín nhanh, chắc nhân và đồng thời thúc đẩy phân hóa mầm hoa. Khi kết hợp bón Kali cuối tháng 10, quả cà phê sẽ chín đều, chín đồng loạt, mang lại hiệu quả thu hoạch cao.
Vườn bị vàng lá
Tình trạng vàng lá trước thu hoạch thường do năng suất cây quá cao hoặc rễ bị tuyến trùng, nấm tấn công. Khi đó, cây hút dinh dưỡng kém, dẫn đến suy yếu.
Nếu nguyên nhân do cây kiệt sức: nên bón phân giàu Đạm như NPK 16-16-8, 20-10-10 hoặc 20-7-7.
Nếu nguyên nhân do tuyến trùng, nấm rễ: cần xử lý ngay bằng chế phẩm vi sinh đối kháng (Padave WP, Vaccino CAN, Roto).
Khi cây hồi phục xanh trở lại, bà con mới chuyển sang bón phân để hỗ trợ trái chín. Đây là cách “dìu” cây qua giai đoạn khó khăn, tránh tình trạng vừa mất năng suất, vừa suy cây.
Vườn phát triển ổn định
Những vườn có tán cây cân đối, lá vừa phải, năng suất ổn định là đối tượng dễ chăm sóc nhất. Đầu tháng 9, bà con có thể bón NPK 16-8-16, công thức cân bằng giữa Đạm và Kali.
Nếu vùng nào mưa muộn, lo ngại cà phê chín quá sớm thì có thể thay bằng NPK 20-10-10 để điều tiết tiến độ chín. Cách làm này giúp kéo dài thời gian nuôi nhân, giữ chất lượng ổn định mà không ảnh hưởng đến sức cây.
Lưu ý quan trọng khi chăm sóc cà phê trước thu hoạch
Không bón Kali đơn đột ngột: việc bổ sung Kali quá nhiều trong thời gian ngắn có thể khiến cây sốc, dẫn đến nhân rỗng hoặc nhân ốp, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng.
Phòng nấm bệnh mùa mưa: thời tiết nắng mưa thất thường tạo điều kiện cho nấm phát triển nhanh, gây rụng quả, thối trái. Nên luân phiên sử dụng thuốc sinh học hoặc vi sinh để phòng ngừa.
Chú ý loại đất: đất xám, đất cát hoặc đất nóng thường dễ thiếu dưỡng chất. Với những vùng này, bà con nên tăng cường phân hữu cơ kết hợp phân vi sinh để cải thiện độ phì và giữ ẩm.
Quản lý nước hợp lý: không để vườn ngập úng nhưng cũng tránh khô hạn kéo dài. Sự thay đổi đột ngột về nước tưới cũng có thể làm trái rụng hàng loạt.
Làm sao để cà phê chín đồng loạt?
Một trong những câu hỏi mobiAgri nhận được nhiều nhất từ bà con là: “Làm sao để cà phê chín đồng loạt?”. Đây là yếu tố quyết định đến chi phí lao động và chất lượng nhân.
Nguyên nhân cà phê chín không đều thường đến từ việc bón phân sai thời điểm, mưa nắng thất thường hoặc cây không đồng đều về sức khỏe. Giải pháp:
Cuối tháng 9 bổ sung phân NPK giàu Kali, giúp thúc đẩy chín tập trung.
Duy trì độ ẩm đất ổn định, không để khô hạn quá lâu.
Thu hái khi 85–90% quả đã chín, tránh hái xanh hoặc tuốt cả cành.
Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật, bà con có thể giảm số lần thu hái, tiết kiệm chi phí, trong khi chất lượng nhân cà phê lại được nâng cao, bán được giá tốt hơn.
Kỹ thuật thu hoạch cà phê chất lượng cao
Khi bước vào mùa thu hoạch, bà con cần lưu ý:
Thu hái chọn lọc: chỉ hái quả chín đỏ, không hái quả xanh hoặc tuốt cả cành.
Tỷ lệ quả chín lý tưởng: từ 85–95%, vừa đảm bảo chất lượng, vừa hạn chế nấm mốc.
Xử lý sau thu hoạch: quả cà phê phải được phơi hoặc sấy ngay, tránh để ẩm ướt lâu ngày.
Bảo quản: dùng bao sạch, kho chứa thông thoáng, tránh tiếp xúc trực tiếp với nền đất.
Một vụ thu hoạch sạch và đúng kỹ thuật sẽ giúp cà phê nhân có màu sáng, hạt chắc, đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu. Đây chính là yếu tố giúp cà phê Việt Nam giữ vững uy tín trên thị trường thế giới.
Giá cà phê thu mua các vùng Tây Nguyên – động lực cho bà con
Năm 2025, giá cà phê thu mua tại Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng đều ở mức cao, tạo động lực lớn cho bà con. Tuy nhiên, tôi khuyên rằng khi giá tốt, bà con càng cần chăm sóc khoa học, tránh bón phân quá đà gây lãng phí.
Một vườn cà phê được chăm sóc hợp lý sẽ cho nhân chắc, hạt đầy, đạt chuẩn xuất khẩu. Khi kết hợp với giá thị trường thuận lợi, bà con vừa thu được năng suất, vừa nâng cao lợi nhuận.
Chăm sóc cà phê trước thu hoạch là bước quan trọng để bảo toàn năng suất và nâng cao chất lượng. Bón phân đúng lúc, cân đối dinh dưỡng, phòng bệnh kịp thời và thu hoạch chọn lọc chính là “chìa khóa vàng” cho một vụ mùa bội thu.
