Chỉ cần vài giờ mưa là phố lại hóa sông, xe cộ nối đuôi tắc dài, nước tràn vào nhà. Ngập đô thị không còn là chuyện lạ, mà là thử thách sống còn giữa thời tiết cực đoan. Vậy người dân thành phố có thể chủ động phòng ngừa và sống an toàn ra sao khi “mưa” trở thành nỗi ám ảnh mỗi mùa? Ngập đô thị đang trở thành “bình thường mới” ở nhiều thành phố lớn, không chỉ Việt Nam mà cả Bangkok, Jakarta, Manila hay Mumbai. Cùng mobiAgri chia sẻ góc nhìn tổng thể và các biện pháp người dân nên chủ động để “sống chung an toàn với ngập”.
Nội dung bài viết
Biết ngập để tránh ngập
- Sử dụng các ứng dụng cảnh báo mưa, theo dõi bản đồ ngập để xem khu vực nào thường xuyên ngập.
- Người dân nên lưu ý độ cao khu vực sinh sống, tuyến đường đi làm, tuyến thoát nước chính, để có kế hoạch di chuyển khi mưa lớn.
- Ghi nhớ quy luật ngập địa phương: Một số điểm “trũng” ngập chỉ khi mưa >50 mm/giờ, trong khi điểm khác chỉ cần mưa 20 mm là đã ngập.
Chống ngập ngay từ ngưỡng cửa nhà
Gia cố cửa ra vào, hầm để xe:
Dùng thanh chắn nước tạm thời (water barrier) hoặc tấm chắn composite di động.
Đặt máy bơm mini tự động có phao, nối ống ra cống thoát.
Tạo “bậc an toàn” cho tài sản:
Nâng ổ điện, thiết bị điện, máy giặt, tủ lạnh lên cao ít nhất 30–40 cm so với nền.
Với nhà có tầng trệt thấp nên bố trí khu vực chứa đồ quan trọng ở tầng cao hơn.
Kiểm tra hệ thống thoát nước quanh nhà:
Mỗi mùa mưa, nên nạo vét rác trong miệng cống, hố ga, sân sau để tránh tắc.
Không đổ rác, bao nilon xuống cống — đây là nguyên nhân hàng đầu gây ngập cục bộ đô thị.
Khi di chuyển
Tránh đi vào vùng nước chảy xiết hoặc sâu >25 cm, đặc biệt với xe máy — nước có thể tràn vào pô, gây chết máy hoặc ngã.
Nếu buộc phải đi qua vùng ngập:
Đi số thấp, ga đều, không dừng giữa dòng nước.
Quan sát nắp cống, hố ga, vì có thể bật nắp do áp lực nước.
Khi xe chết máy trong nước:
Tuyệt đối không cố nổ lại, hãy dắt xe ra khỏi vùng ngập, sau đó mang đến gara kiểm tra nước vào buồng đốt hoặc hộp điện.
Kế hoạch chủ động dài hạn cho người dân chống ngập úng
Lưu sẵn “bộ đồ ứng phó mưa ngập”: Áo mưa tốt, ủng, bao chống nước cho điện thoại, pin sạc dự phòng, đèn pin nhỏ.
- Bảo hiểm tài sản và phương tiện: Nếu sinh sống trong khu thường xuyên ngập, nên mua bảo hiểm xe và thiết bị điện tử có điều khoản “thiệt hại do ngập nước”.
Cập nhật thông tin khí tượng: Trước mỗi mùa mưa, nên theo dõi thông báo dự báo mùa, cảnh báo mưa cực đoan, triều cường để có kế hoạch làm việc, di chuyển.
Sống xanh – Góp phần giảm ngập lâu dài
Không lát kín toàn bộ sân, trồng cây và lát gạch thấm nước: Một m² đất thấm có thể giảm 10–20 lít nước tràn ra cống mỗi trận mưa.
Phân loại rác, giữ cống thông thoáng: đây là “hành động nhỏ, hiệu quả lớn” trong phòng ngập đô thị.
Đối với nông dân vùng ngoại thành, ven đô
Với đất trồng trọt:
Làm rãnh thoát nước nông xen giữa các luống (rộng 30–40 cm, sâu 20–25 cm).
Nâng luống cao 25–30 cm với cây rau màu, lạc, đậu, ngô để tránh ngập cổ rễ.
Bón lót vôi bột (30–40 kg/sào) trước mưa đầu mùa giúp trung hòa đất chua, hạn chế nấm bệnh khi úng.
Trồng xen cây chịu úng nhẹ (chuối, cỏ voi, đậu xanh) ở rìa ruộng để giữ đất, hạn dòng tràn mạnh.
Với vườn cây ăn quả:
Nạo vét mương quanh vườn, đảm bảo thông thoáng, độ dốc ít nhất 2%.
Tạo ụ đất quanh gốc cao hơn mặt liếp 20–25 cm, tránh nước úng ở cổ rễ.
Kiểm tra cống thoát nước nội đồng: cống tắc 1 đêm có thể làm hư rễ hàng loạt.
Phủ gốc bằng rơm, trấu, cỏ khô để giảm xói mòn và hạn chế nứt đất sau úng.
Với chuồng trại chăn nuôi:
Nâng nền chuồng tối thiểu 30–40 cm so với sân.
Đặt sẵn máy bơm hoặc cống thoát riêng ra kênh.
Chuẩn bị sẵn thức ăn dự trữ khô (rơm, cám viên) ít nhất 3–5 ngày khi mưa ngập kéo dài.
Mưa lớn không chỉ là thiên tai, mà là bài kiểm tra năng lực thích ứng.Càng chủ động và có kế hoạch ứng phó tốt, người dân vừa bảo vệ được tính mạng, tài sản của mình. Cùng tải ứng dụng mobiAgri để cập nhật nhanh thông tin thời tiết, khuyến cáo nông vụ, tin tức nông nghiệp thường xuyên, nhanh chóng.
