Đỗ quyên có tên khoa học là Rhododendron sp., thuộc họ Thạch Nam (Ercaceae).
Hoa đỗ quyên có nguồn gốc từ vùng ôn đới và là quốc hoa của đất nước Nepal. Cây xuất hiện ở hầu khắp Bắc bán cầu ngoại trừ các vùng khô hạn và trải dài xuống Nam bán cầu ở Đông Nam Á và vùng Bắc Australasia.
Độ đa dạng loài cao nhất được tìm thấy ở vùng núi Himalaya từ Uttarakhand, Nepal và Sikkim tới Vân Nam và Tứ Xuyên (Trung Quốc), ở các vùng núi khác cũng có độ đa dạng cao như ở Đông Dương, Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan. Ngoài ra, có rất nhiều loài đỗ quyên nhiệt đới gốc Đông Nam Á và Bắc Úc.
Cây hoa đỗ quyên mang ý nghĩa tượng trưng cho sự sung túc và may mắn nên thường được trưng bày trong các dịp lễ Tết.
Đỗ quyên có rất nhiều công dụng như:
Trang trí, làm cảnh: Cây hoa đỗ quyên có thân cành mềm dẻo, dáng mỏng manh, hoa to đẹp, nhiều màu sắc, độ bền cao. Cây đỗ quyên có thể uốn nắn làm cây Bonsai nghệ thuật rất đẹp mắt và có giá trị thương phẩm cao.
Làm sạch không khí: Đỗ quyên có tác dụng hấp thụ các chất độc hại, làm bầu không khí trong lành hơn. Vì vậy cây hoa đỗ quyên cũng được trồng để trang trí nội thất, ngoại thất, trang trí sân vườn tô điểm thêm cho không gian luôn rực rỡ thu hút được nhiều người chiêm ngưỡng.
Chữa bệnh: Hoa, lá và rễ cây đỗ quyên đều là những vị thuốc Đông y dùng chữa trị bệnh viêm phế quản, bệnh tim mạch, dị ứng ngoài da, mề đay, rụng tóc.
Ở Việt Nam, cây phân bố tự nhiên tại các vùng rừng núi như Sa Pa (tỉnh Lào Cai), Bạch Mã (tỉnh Thừa Thiên Huế), Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phúc), Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng).