Nội dung bài viết
Vì sao nên làm nhà nilon/nhà lưới cho rau vụ đông?
Giữ ấm 2–4°C so với ngoài trời ⇒ cây non ít chết rét, sinh trưởng đều nhờ che phủ chống rét.
Giảm sương muối, gió lạnh, mưa dầm ⇒ hạn bệnh mùa lạnh thấp hơn.
Tăng tỷ lệ sống và thu sớm 5–7 ngày với rau lá ⇒ bán được trái vụ.
Ngưỡng nên làm: khi dự báo nhiệt độ ban đêm <15°C kéo dài hoặc khu vực có gió mùa Đông Bắc thổi mạnh.
Mô hình khuyến nghị (dễ – rẻ – làm trong 1 ngày)
Nhà vòm rau vụ đông dạng tunnel 3×6 m, khung tre/ống PVC Ø34, cuốn hông thủ công, phủ nilon PE 120–150 micron 1 lớp.
Kích thước hợp lý để 2–3 người dựng trong 4–6 giờ.
Vật tư dễ tìm ở nông thôn; có thể tận dụng khung tre sẵn có.
Vận hành đơn giản: đêm đóng kín, ngày nắng mở thoáng bằng cuốn hông.

Vật tư tối thiểu
Khung tre: 8–10 cây tre thẳng hoặc 8–10 ống ống PVC Ø34.
Nilon PE 120–150 micron (khổ 6–7 m, dài ~8 m cho nhà 3×6 m).
Dây buộc (nilon/PP, 10–15 sợi dài 6–8 m).
Cọc neo: 8–10 cọc gỗ/tre + dây chằng gió.
Kẹp: dải lốp xe cũ (cắt bản 3–4 cm) hoặc ống PVC xẻ dọc.
Bạt chân (tùy chọn) chắn gió thấp 30–40 cm dọc hai bên để che phủ chống rét hiệu quả.
Chi phí tham khảo (tùy địa phương):
Khung tre: ~0,3–0,6 triệu (tự chặt còn rẻ hơn)
Ống PVC Ø34: ~1,0–1,6 triệu
Nilon PE 120–150 micron: ~1,0–1,6 triệu
Dây/kẹp/neo: ~0,2–0,4 triệu
→ Tổng (khung tre + nilon PE 120–150 micron): ~1,5–2,6 triệu/nhà 18 m²
→ Tổng (ống PVC Ø34 + nilon PE 120–150 micron): ~2,2–3,6 triệu/nhà 18 m²
Đặt hướng & làm nền (đừng phức tạp)
Hướng nhà: trục Đông–Tây (hoặc xoay để tránh hướng gió chính), tối ưu che phủ chống rét.
Nền: làm luống cao 20–25 cm, rãnh thoát nước 25–30 cm tránh úng lạnh cổ rễ.
Cao đỉnh: ~2,2–2,5 m để đứng chăm sóc, không quá tốn vật tư cho nhà nilon giá rẻ.
10 bước thi công (2–3 người, 4–6 giờ)
Định vị 3×6 m; dọn mặt bằng, đào rãnh thoát.
Đóng cọc góc + cọc giữa hai cạnh dài (mỗi bên 3–4 cọc).
Uốn vòm khung tre/ống PVC Ø34, khoảng cách 1 m/khung; chôn chân 30–40 cm.
Gác sống lưng (1 cây tre/PVC dọc đỉnh) + dây chằng sườn 2 bên (nếu có).
Neo chéo 4 góc (dây chằng về cọc đất) để chống gió giật.
Phủ nilon PE 120–150 micron: trải đều, chừa 2 đầu làm cửa.
Kẹp nilon vào khung bằng dải lốp/ống PVC xẻ; chèn đất ở chân nilon cho kín gió.
Làm cửa hai đầu: một mép cố định, một mép buộc dây kéo lên/xuống.
Cuốn hông thủ công: để mép nilon hông dài 30–40 cm, cuộn lên và cột dây khi trời ấm.
Soát rò gió – đọng nước, siết lại kẹp và dây neo để che phủ chống rét ổn định.
Mẹo gió mạnh: không bịt kín hoàn toàn; mở cửa đón gió xuôi để xả áp, tránh bung mái khi vận hành nhà nilon giá rẻ.
XEM THÊM:
Kỹ thuật tủ gốc rơm chống rét cho cây trồng
Chuyên gia hướng dẫn chống rét cho cây trồng vụ đông xuân
Vận hành cực giản
Ban đêm lạnh: đóng kín cửa, hạ cuốn hông; tủ gốc rơm dày 7–10 cm giữ ấm đất.
Sáng có sương: tưới rửa sương nhẹ trước nắng (9–10h) để tránh cháy lá.
Ban ngày nắng: mở cửa + cuốn hông cho thoáng, tránh sốc nhiệt và bệnh ẩm.
Tưới tiêu: ít nhưng đúng lúc (10–14h), nước không quá lạnh; ưu tiên phun sương hạt mịn cho nhà vòm rau vụ đông.
Trồng cây gì trong nhà vòm?
Rau lá quay nhanh: cải ngọt, cải bẹ, xà lách, mùi – gieo dày vừa, thu tỉa cuốn chiếu trong nhà vòm rau vụ đông.
Cây cần ấm gốc: bắp cải, súp lơ, củ cải, cà rốt – giữ ấm gốc và thoát nước tốt, che cục bộ 7–10 ngày đầu bằng che phủ chống rét.
Bón phân & phòng bệnh mùa lạnh
Tạm dừng đạm khi nhiệt <15°C (lá mềm, dễ bệnh).
Ưu tiên lân–kali + vi lượng (Ca–Mg–Bo) để cứng lá, chống nứt – cháy lạnh trong nhà nilon giá rẻ.
Giữ tán thoáng (mở cuốn hông khi ấm), không ủ ẩm kéo dài.
Vệ sinh tàn dư, luân canh vụ sau để giảm nấm bệnh.
Lỗi thường gặp & cách tránh
Bịt kín ngày nắng → sốc nhiệt, bệnh ẩm → mở cửa/ cuốn hông.
Không làm rãnh → úng lạnh cổ rễ → luống cao, rãnh sâu 25–30 cm dù dùng che phủ chống rét.
Neo kém → gió giật bung mái → thêm dây chằng + cọc, kiểm tra hàng tuần ở nhà vòm rau vụ đông.
Bón đạm sớm → lá non yếu → đợi ấm hơn rồi mới chia đạm nhỏ.
Bảo dưỡng & tuổi thọ vật tư
Mỗi tuần kiểm tra kẹp – dây – neo, siết lại sau gió mạnh trong nhà nilon giá rẻ.
Vệ sinh màng 2–3 tuần/lần để tăng truyền sáng; rách nhỏ dán băng keo PE.
Kết thúc vụ: phơi khô, cuộn nilon PE 120–150 micron cất nơi râm; khung tre hỏng thay dần bằng ống PVC Ø34 khi có điều kiện.
Hiệu quả kinh tế
Giữ ấm 2–4°C giúp tăng tỷ lệ sống, thu sớm 5–7 ngày (rau lá) nhờ che phủ chống rét.
Với 18 m², mỗi vụ chỉ cần tăng 15–25 kg rau bán trái vụ là đủ bù chi phí vật tư (tùy giá địa phương).
Dùng 2–3 vụ/năm ⇒ hoàn vốn nhanh cho mô hình nhà nilon giá rẻ, sau đó là lãi ròng.
FAQ (hỏi nhanh – đáp gọn)
Có cần 2 lớp nilon không?: Không bắt buộc. 1 lớp nilon PE 120–150 micron + tủ gốc rơm là đủ rẻ – hiệu quả.
Dùng tre hay PVC rẻ hơn?: Khung tre rẻ nhất (nếu tự chặt). Ống PVC Ø34 bền – sạch hơn, chi phí cao hơn chút.
Nhà nhỏ 3×4 m có hiệu quả không?: Có. Nhà vòm rau vụ đông nhỏ vẫn ấm, dễ chăm, chi phí thấp.
Khi nào mở thoáng?: Khi nhiệt trong nhà >25–28°C hoặc ẩm ướt kéo dài → mở cuốn hông.
Trời gió to làm gì?: Mở cửa xả áp, siết dây neo; không cố bịt kín nhà nilon giá rẻ.




