Nhiều bà con đang tìm hiểu cách trồng cây diệp hạ châu (chó đẻ răng cưa) với mục đích đa dạng cây trồng và phát triển kinh tế vì hạ diệp châu là thảo dược có giá trị cao, có thể phát triển thành vùng chuyên canh dược liệu.
Cây diệp hạ châu có tên khoa học là Phyllanthus niruri – thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Cây diệp hạ châu hay diệp hạ châu đắng có tên gọi phổ biến trong dân gian là chó đẻ răng cưa, chó đẻ thân xanh.
Cây diệp hạ châu có nguồn gốc từ các nước Nam Mỹ và hiện nay có mặt rộng rãi ở nhiều vùng trên cả nước ta. Hầu hết các bộ phận của cây đều có thể làm thuốc chữa nhiều bệnh khác nhau.
Nội dung bài viết
Cách nhận biết cây diệp hạ châu (chó đẻ răng cưa) là dược liệu
Hiện nay cây diệp hạ châu có 3 loại với hình dáng bên ngoài tương đối giống nhau, khiến nhiều người bị nhầm lẫn là:
- Cây diệp hạ châu đắng hay chó đẻ răng cưa thân xanh: Đây là cây có dược tính cao nhất và được mobiAgri hướng dẫn bạn đọc cách tròng cây chó đẻ răng cưa (diệp hạ châu).
- Cây diệp hạ châu ngọt hay chó đẻ răng cưa thân đỏ: Mức độ dược tính thấp hơn diệp hạ châu đắng.
- Cây chó đẻ răng cưa thân xanh đậm: Không có dược tính, không phải là thảo dược.
Cách trồng cây chó đẻ răng cưa (diệp hạ châu)
Thời vụ trồng cây
- Miền Bắc: bà con có thể bắt đầu gieo hạt giống từ tháng 1-2, trồng cây con từ tháng 2-3 và bắt tay trồng diệp hạ châu từ tháng 4 đến tháng 10 dương lịch.
- Lưu ý: Không nên trồng diệp hạ châu muộn hơn thời gian tháng 10 dương lịch vì cây có nguy cơ bị nhiễm bệnh phấn trắng khiến giảm chất lượng dược liệu.
- Miền Trung, miền Nam: trồng quanh năm.
Chuẩn bị đất trồng
Cây diệp hạ châu đắng thích hợp với nhiều loại đất trồng, tuy nhiên đất trồng tốt nhất là đất giàu dinh dưỡng, tơi xốp, có khả năng thoát nước tốt.
Loài cây này có thể trồng ở vùng đồng bằng, miền núi trung du đều thích hợp.
Nếu trồng nơi đất dốc, yêu cầu độ dốc dưới 15 độ. Có thể làm cây trồng xen canh với vườn cây ăn quả, dưới tán, độ che phủ dưới 20%.
Độ pH thích hợp= 5,5-7,5.
Nhân giống cây diệp hạ châu đắng
*Nếu trồng số lượng ít, trong vườn nhà: Nhân giống bằng cách giâm cành.
*Nếu trồng sản xuất lớn: Nhân giống bằng hạt. Hướng dẫn cách gieo hạt cây chó đẻ răng cưa như sau:
Bước 1: Chuẩn bị vườn ươm
+ Cày bừa kỹ, làm sạch cỏ dại, lên luống rộng 1m.
+ Bón lót cho 1 ha đất gồm: 30 tấn phân chuồng + 10 tấn phân vi sinh + 500 kg vôi bột.
Bước 2: Chuẩn bị hạt giống
+ Lượng hạt giống diệp hạ châu cần sử dụng cho 1ha khoảng 3 kg (3 gram/1m2).
+ Xử lý hạt giống trước khi gieo: Lấy 10 gram Atonik pha khoảng 40 lít nước. Ngâm khoảng 8g hạt giống diệp hạ châu khoảng 4 tiếng. Sau đó, vớt hạt giống ra để ráo nước, tiếp tục trộn với cát ẩm và ủ khoảng 3 ngày. Khi thấy hạt đã nứt nanh thì đem gieo. Làm theo cách này, tỷ lệ hạt giống mọc mầm đạt 95%.
Bước 3: Gieo hạt
Gieo vãi trên mặt luống.
Xoa nhẹ để mặt luống lấp kín hạt.
Dùng rơm rạ che phủ để giữ ẩm đất
Cuối cùng tưới nước cho hạt mới gieo. Khoảng 1 tuần sau cây con diệp hạ châu sẽ ra lá thật.
Bước 4: Kiểm tra vườn ươm
Hàng ngày kiểm tra vườn ươm, khi thấy cây con đã 3- 4 lá thật, nếu cây con nào yếu thì bỏ đi.
Hàng ngày tưới nước giữ ẩm cho vườn ươm.
Sau khoảng 25 ngày, cây con đã cao 10-15 cm, cây khỏe mạnh, không bị sâu bệnh thì nhổ đem trồng ra hốc.
Cách trồng cây chó đẻ răng cưa (diệp hạ châu) chuẩn dược liệu
Cách trồng và chăm sóc cây chó đẻ răng cưa (diệp hạ châu) không vất vả, khó khăn. Chỉ cần bà con thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, cây sẽ phát triển ổn định và cho năng suất cao.
- Bước 1: Chuẩn bị cây con đạt tiêu chuẩn.
- Bước 2: Khoảng cách trồng thích hợp 20×20 cm.
- Bước 3: Đặt cây con vào hốc rồi vùi đất. Tưới nước cho cây sau khi trồng.
- Bước 4: Chăm sóc vườn cây chó đẻ răng cưa bằng cách thường xuyên làm cỏ, xới xáo và bón thúc cho cây với lượng 150-200 kg Urê/ha.
Thu hoạch cây chó đẻ răng cưa
Sau trồng khoảng 3 tháng, bà con sẽ thu hoạch dược liệu. Chó đẻ răng cưa có thể cho thu hoạch quanh năm bằng cách cắt toàn bộ các phần thân lá của cây. Một số trường hợp cần lấy rễ bà con sẽ nhổ rễ.
Cây chó đẻ răng cưa thu hoạch vào mùa hè sẽ cho dược tính tốt nhất.
Sau khi thu hái bà con đem về phơi (sấy) khô rồi cắt khúc 2-4 cm để cung cấp cho công ty thu mua dược liệu. Có trường hợp họ chỉ cần thu mua diệp hạ châu lá tươi bà con sẽ giảm công bảo quản.
Tác dụng của cây chó đẻ răng cưa
Nhiều bạn có hỏi “uống nước lá chó đẻ răng cưa có tác dụng gì?”. Diệp hạ châu (cây chó đẻ răng cưa) là cây thuốc phổ biến trong nhân dân đã được các nhà khoa học nghiên cứu và chứng minh một số công dụng quan trọng như:
- Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan: Cây chó đẻ răng cưa thân xanh và chó đẻ răng cưa thân đỏ đều có khả năng kháng virus viêm gan B ở người.
- Hỗ trợ điều trị các bệnh tiêu hóa như táo bón, viêm đại tràng, đau dạ dày.
- Hỗ trợ kháng viêm, giảm đau: Các thành phần trong cây chó đẻ răng cưa có tác dụng kháng viêm, giảm đau nhiều lần so với Indomethacin và Morphin. Nhiều loại thuốc giảm đau hiện nay đều có chiết xuất từ diệp hạ châu.
- Ngoài các công dụng chính kể trên, cây chó đẻ răng cưa còn có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, giảm mụn nhọt cũng hiệu quả.
Lưu ý: Lá chó đẻ răng cưa là cây thuốc chữa bệnh, do đó khi sắc nước uống bạn cần tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc, tránh tự ý pha chế hoặc sử dụng quá liều lượng, lạm dụng uống hàng ngày sẽ tác động ngược lại đến sức khỏe.
