Xơ dừa là loại nguyên liệu không còn xa lạ đối với người làm vườn. Loại giá thể này chứa rất nhiều dinh dưỡng tốt cho sự phát triển của cây, lại rất thân thiện với môi trường. Vì vậy loại phụ phẩm từ quả dừa này ưu tiên sử dụng trong nông nghiệp. Hãy cùng tìm hiểu xơ dừa có công dụng gì cụ thể đối với cây trồng. Làm sao để tự chế biến xơ dừa tại nhà? Hãy cùng mobiAgri đi tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết
Xơ dừa là gì? Lợi ích của xơ dừa
Xơ dừa thực chất là phần vỏ dừa đã được xé nhỏ và phơi khô, còn được gọi là mụn dừa. Thành phần sử dụng trong nông nghiệp này có sẵn trong tự nhiên, lại rất thân thiện với môi trường, dễ thấy và giá thành không cao. Ngoài ra xơ dừa còn được dùng làm đồ thủ công mỹ nghệ như túi xách, chậu trồng cây,… Xơ dừa có khả năng giữ ẩm, giúp cân bằng nhiệt độ cho cây, vừa có khả năng thoát nước không làm cây bị ngập úng. Thành phần dinh dưỡng trong xơ dừa cũng giúp cây hấp thụ chất tốt hơn, cây phát triển khỏe hơn.
Sử dụng xơ dừa trồng cây mang lại nhiều lợi ích nhanh chóng và hiệu quả. Đầu tiên, việc sử dụng xơ dừa giúp nâng cao hiệu suất sản xuất và thu hoạch lượng nông sản lớn hơn so với trước đây. Xơ dừa cung cấp sự phì nhiêu cho đất, giúp cải thiện cấu trúc đất và cho phép rễ cây phát triển mạnh mẽ hơn.
Một lợi ích khác của việc sử dụng xơ dừa trồng cây là khả năng tạo vùng đệm cho cây. Xơ dừa có tác dụng chống nóng, giúp bảo vệ rễ cây khỏi những tác động của thời tiết nóng gay gắt. Đồng thời, nó giữ cho đất trồng luôn mềm mịn mà không gây hại cho cấu trúc đất. Do đó, xơ dừa thường được sử dụng làm giá trồng cho nhiều loại cây, bao gồm rau thủy canh, nấm, các loại hoa và rau mầm.
Ngoài ra, xơ dừa cũng được sử dụng trong các mô hình chăn nuôi trên diện tích lớn tại các trang trại. Xơ dừa được dùng làm lớp lót hoặc độn, giúp hạn chế mùi hôi từ chất thải động vật. Điều này giúp giảm thiểu sự phát triển của vi khuẩn và mầm bệnh, đồng thời nâng cao năng suất chăn nuôi đáng kể.
Như vậy, sử dụng xơ dừa trồng cây mang lại nhiều lợi ích như nâng cao hiệu suất sản xuất, cải thiện độ phì nhiêu đất, bảo vệ rễ cây khỏi tác động nhiệt đới và tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển cây trồng. Ngoài ra, xơ dừa cũng có ứng dụng trong mô hình chăn nuôi để giảm thiểu mùi hôi và nâng cao năng suất động vật nuôi.
Nhược điểm khi sử dụng xơ dừa trong nông nghiệp
Xơ dừa chứa lignin và tanin, đây là những hợp chất khó phân hủy, gây khó khăn trong quá trình sản xuất giá thể. Sử dụng xơ dừa trực tiếp có thể gây độc cho cây trồng. Do đó, trước khi sử dụng, cần tiến hành xử lý để loại bỏ hoàn toàn chất lignin và chloride.
Ngoài ra, xơ dừa thường dễ mọc rêu và dễ bị mục, làm cho giá thể không thoáng. Điều này đòi hỏi phải thường xuyên phun thuốc ngừa sâu bệnh để duy trì sức khỏe của cây trồng.
Tuy xơ dừa có một số nhược điểm nhỏ và đòi hỏi quá trình xử lý phức tạp, nhưng không thể phủ nhận rằng xơ dừa là vật liệu trồng cây an toàn và hoàn hảo cho nhiều loại cây trồng. Hiện nay, đã có rất nhiều vườn ươm và gia đình lựa chọn sử dụng giá thể xơ dừa để trồng các loại cây cảnh, rau xanh và lan, vì tính an toàn và hiệu quả của nó.
Cách làm xơ dừa trồng cây tại nhà
Xử lý xơ dừa trước khi ủ
Trước khi sử dụng xơ dừa để trồng cây, quá trình xử lý xơ dừa là cần thiết để loại bỏ các chất không tốt. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về phương pháp xử lý chất chát Tanin và Lignin. Dưới đây là các bước cụ thể:
Bước 1: Tạo mụn xơ dừa Đầu tiên, xơ dừa thô sẽ được băm nhỏ bằng máy băm xơ dừa. Máy băm xơ dừa là một thiết bị quan trọng trong quá trình ủ xơ dừa. Trong quá trình băm, có thể thêm một số phụ gia như bã mía, thân ngô để tăng cường chất lượng. Sử dụng máy băm giúp tiết kiệm công sức và thời gian.
Bước 2: Tách chất chát Tanin Xơ dừa sẽ được ngâm trong nước trong khoảng 2-3 ngày. Sau đó, nước sẽ được đổ đi và mụn dừa sẽ có màu đỏ. Để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn chất chát Tanin, quá trình này nên được lặp lại 2-3 lần.
Bước 3: Tách Lignin, để tách Lignin nhanh chóng, có thể sử dụng vôi. Đổ vôi vào một thùng nước sạch, sau đó đưa mụn dừa đã qua xử lý ở bước 2 vào và khuấy đều. Mụn dừa sẽ được ngâm trong nước vôi khoảng 7 tuần, trong thời gian này Lignin sẽ hòa tan hoàn toàn vào nước. Sau đó, chỉ cần rửa sạch mụn dừa bằng nước sạch. Nếu muốn đảm bảo loại bỏ hoàn toàn Lignin và vôi, có thể ngâm mụn dừa trong nước sạch thêm 1 ngày và lặp lại quá trình 3-5 lần. Sau khi loại bỏ các chất độc hại, mụn dừa nên được vắt càng khô càng tốt.
Sau quá trình xử lý này, mụn dừa đã sẵn sàng để sử dụng trong quá trình ủ. Tại thời điểm này, các chất Tanin và Lignin đã được loại bỏ hoàn toàn, tạo ra môi trường lý tưởng cho sự phát triển của cây trồng.
Tiến hành ủ xơ dừa
Để ủ xơ dừa trồng cây theo phương pháp thông thường, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ và nguyên liệu cụ thể. Dụng cụ bao gồm cân để cân nguyên liệu, bạt ủ để che phủ đống ủ, cuốc xẻng để trộn và đánh tơi nguyên liệu, thùng tưới để tưới nước và chế phẩm sinh học như thùng ô doa có khả năng kiểm soát nước tốt, và khu vực trống là nơi để ủ xơ dừa mà không gây ảnh hưởng đến sinh hoạt gia đình.
Nguyên liệu bao gồm:
- Mụn xơ dừa: 1 tấn
- Phân NPK: 6kg
- Vôi bột: 10kg
- Super lân: 30kg
- Chế phẩm EM gốc dạng bột (EMZEO): 3-4 gói (200g mỗi gói)
- Nước sạch: 200 lít
Cách tiến hành:
Bước 1: Trộn mụn xơ dừa, phân NPK, vôi bột và super lân theo tỷ lệ đã tính toán.
Bước 2: Trải và dàn hỗn hợp đã trộn ra sao cho độ dày khoảng 20-30cm.
Bước 3: Pha 4 gói chế phẩm EMZEO với 200 lít nước để tạo hỗn hợp giúp phân hủy hữu cơ nhanh hơn. Chế phẩm EMZEO thay thế cho hóa chất và có thể dùng thay thế cho phân hóa học và thuốc bảo vệ cây trồng.
Bước 4: Tưới hỗn hợp chế phẩm đã pha lên đống ủ xơ dừa sao cho độ ẩm đạt khoảng 60%. Kiểm tra độ ẩm bằng cách bóp chặt một nắm hỗn hợp, nếu có nước lọt qua kẽ ngón tay thì độ ẩm đã phù hợp. Sau khi tưới, đậy lại bằng bạt khi đống ủ cao trên 1m.
Bước 5: Vi sinh vật sẽ phân giải sau khoảng 4-5 ngày ủ, làm cho hỗn hợp nóng lên khoảng 60 độ. Trong mùa hè, kiểm tra và tưới nước để giảm nhiệt độ và bảo vệ vi sinh vật. Trong 10 ngày đầu, nhiệt độ hỗn hợp sẽ tăng nhanh.
Bước 6: Sau khoảng 7 tuần ủ hỗn hợp, đảo hỗn hợp lên và thêm nước để duy trì độ ẩm. Lặp lại quá trình này trong khoảng 1 tháng, sau đó trong khoảng 10-20 ngày, quá trình ủ sẽ hoàn thành.
Trong quá trình ủ, bạn cần lưu ý kiểm tra và điều chỉnh độ ẩm và nhiệt độ của đống ủ. Đặc biệt, trong mùa hè, cần tăng cường việc tưới nước để giảm nhiệt độ và đảm bảo sự phát triển của vi sinh vật phân giải hỗn hợp.
Sau khi quá trình ủ hoàn thành, bạn đã có một chất liệu tuyệt vời để sử dụng cho việc trồng cây. Xơ dừa đã được phân hủy và các chất hữu cơ đã được biến đổi thành phân bón tự nhiên, tạo ra môi trường lý tưởng cho sự phát triển của cây trồng.
Thời gian xử lý và ủ xơ dừa trồng cây khá tốn thời gian và công sức. Tuy nhiên sẽ mang lại lợi ích thiết thực khi trồng cây và tốt cho môi trường. Sử dụng phương pháp này bạn sẽ giảm thiểu việc sử dụng phân bón hóa học, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường, sản xuất nông nghiệp bền vững.
Như vậy bạn đã cùng mobiAgri tìm hiểu thông tin về phụ phẩm nông nghiệp xơ dừa, lợi ích và cách tự ủ xơ dừa tại nhà. Để tiết kiệm thời gian và công sức hơn bạn có thể mua xơ dừa hữu cơ sẵn có bán tại các cửa hàng, siêu thị nông nghiệp.
